Kế toán là gì? Các công việc của kế toán làm cho doanh nghiệp

1. Tìm hiểu về ngành kế toán

Kế toán là nghề thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về toàn bộ tài sản và sự vận động của tài sản trong doanh nghiệp. Đối với một doanh nghiệp, kế toán có vai trò rất quan trọng. Trong sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phát sinh các hoạt động khác nhau, chủ yếu là các hoạt động về kinh tế – tài chính. Các hoạt động này sẽ được kế toán thu thập, ghi chép và xử lý thông tin liên quan đến tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Việc ghi chép và hệ thống hóa các hoạt động kinh tế, tài chính được thực hiện một cách đầy đủ, chính xác sẽ giúp các nhà quản lý nắm bắt kịp thời tất cả các hoạt động của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các chính sách, kế hoạch quản trị phù hợp. Bên cạnh đó, các công việc của kế toán cũng giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định kịp thời và đúng đắn cho doanh nghiệp.

II. Nhiệm vụ của kế toán trong doanh nghiệp

Nhiệm vụ của kế toán được quy định tại Điều 4 Luật kế toán 2015 như sau:

“Điều 4. Nhiệm vụ kế toán

1. Thu thập, xử lý thông tin, số liệu kế toán theo đối tượng và nội dung công việc kế toán, theo chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán.

2. Kiểm tra, giám sát các khoản thu, chi tài chính, nghĩa vụ thu, nộp, thanh toán nợ; kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài sản và nguồn hình thành tài sản; phát hiện và ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán.

3. Phân tích thông tin, số liệu kế toán; tham mưu, đề xuất các giải pháp phục vụ yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính của đơn vị kế toán.

4. Cung cấp thông tin, số liệu kế toán theo quy định của pháp luật.”

>> Với chức năng phản ánh và kiểm tra, cung cấp thông tin toàn bộ các hoạt động kinh tế của doanh nghiệp, kết hợp với quy định trên, bạn có thể nêu ra các nhiệm vụ cơ bản của kế toán bao gồm:

– Thu nhập xử lý thông tin, số liệu kế toán theo đối tượng và nội dung công việc kế toán, theo chuẩn mực và chế độ kế toán.

– Ghi chép, tính toán, phản ánh số hiện có, tình hình luân chuyển và sử dụng tài sản, vật tư, tiền vốn; quá trình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) và tình hình sử dụng kinh phí (nếu có) của đơn vị.

– Kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh, kế hoạch thu chi tài chính, kiểm tra, giám sát các khoản thu, chi phí tài chính, các nghĩa vụ thu, nộp, thanh toán nợ; kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài sản và nguồn hình thành tài sản; phát hiện và ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán.

– Cung cấp các số liệu, tài liệu cho việc điều hành hoạt động SXKD, kiểm tra và phân tích hoạt động kinh tế, tài chính phục vụ công tác lập và theo dõi thực hiện kế hoạch phục vụ công tác thống kê và thông tin kinh tế.

III. Công việc của kế toán cần làm

Như vậy, để cung cấp thông tin hữu ích, chính xác và kịp thời cho các nhà quản lý doanh nghiệp ra quyết định thì các công việc của kế toán cần làm là:

Thu thập thông tin

Mỗi ngày, bạn cần thu thập thông tin về các hoạt động kinh tế, tài chính phát sinh trong đơn vị và đưa vào chứng từ kế toán như phiếu thu, phiếu chi tiền, phiếu nhập, xuất kho, hóa đơn bán hàng,…

Kiểm tra các khoản thu chi

Kế toán phải quản lý mọi khoản thu/ chi phát sinh theo quy định công ty, quỹ tiền mặt và chứng từ đính kèm.

Tiếp nhận kiểm soát chứng từ kế toán

Hằng ngày doanh nghiệp phát sinh rất nhiều hoạt động thu chi khác nhau, kế toán phải kiểm soát những chứng từ liên quan để đảm bảo tính chính xác của các hoạt động.

Ghi chép vào sổ kế toán

Khi có các hoạt động kinh tế phát sinh thì kế toán sẽ tổng hợp, ghi chép lại tất cả các hoạt động một cách cụ thể, chính xác, trung thực và kịp thời. Dựa vào các ghi chép hằng ngày này, nhân viên kế toán sẽ tổng hợp lại vào mỗi cuối tháng để đưa vào sổ kế toán phù hợp.

Tổng hợp và lập báo cáo tài chính

Hằng tháng nhân viên kế toán sẽ tổng hợp lại tất cả số liệu từ các sổ kế toán đã ghi chép, lập thành các báo cáo chi tiết, cụ thể để trình lên lãnh đạo công ty, những thông tin về tài chính ấy có giá trị quan trọng trong việc đưa ra quyết định điều chỉnh phù hợp cho các hoạt động của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp ngày một phát triển hơn.

Bên cạnh đó, để dễ hình dung hơn, mình sẽ tổng hợp công việc của kế toán như sau:

1. Công việc phải làm hàng ngày

– Ghi chép, thu thập, xử lý và lưu trữ các hoá đơn, chứng từ kế toán.

– Vào sổ quỹ, sổ tiền gửi, và các sổ sách cần thiết khác.

2. Công việc hàng tháng

– Lập tờ khai thuế GTGT hàng tháng (Nếu DN kê khai thuế GTGT theo tháng).

– Đối với những hóa đơn đầu ra thì tháng nào có phát sinh phải kê vào tháng đó.

– Lập tờ khai thuế TNCN theo tháng. (Nếu DN kê khai thuế GTGT theo tháng, và có số thuế TNCN được phải nộp trong tháng).

– Lập tờ khai các loại thuế khác (nếu có).

– Lập báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn hàng tháng (Đối với những DN mới thành lập dưới 12 tháng).

– Hạn nộp tờ khai là ngày 20 của tháng liền kề.

– Tính giá hàng tồn kho, giá vốn hàng bán.

– Tính lương, bảo hiểm , các khoản phụ cấp khác cho người lao động.

– Tính khấu hao TSCĐ, tính phân bổ công cụ dụng cụ.

Lưu ý: Nếu trong tháng có phát sinh số tiền thuế phải nộp thì hạn nộp tờ khai cũng là hạn nộp tiền thuế

3. Công việc hàng quý

– Lập tờ khai thuế GTGT theo quý (Nếu DN bạn kê khai thuế GTGT theo quý).

– Lập tờ khai thuế Tạm tính Thuế TNDN theo Quý.

– Lập Báo cáo tình hình sử dụng Hoá đơn theo Quý.

– Lập tờ khai thuế TNCN theo quý (Nếu DN kê khai theo quý).

– Hạn nộp các tờ khai trên là ngày 30 của tháng đầu tiên quý sau liền kề.

4. Công việc hàng năm

– Đầu năm, kế toán phải làm các công việc sau:

– Kê khai và nộp tiền thuế môn bài đầu năm.

– Nộp tờ khai thuế TNDN tạm tính quý IV năm trước liền kề.

– Nộp báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn quý IV năm trước liền kề.

– Nộp Báo cáo tài chính, Quyết toán thuế TNDN, Quyết toán thuế TNCN của năm trước liền kề: Thời hạn nộp là 31/3.

5. Cuối năm, kế toán thực hiện các công việc sau

– Làm báo cáo thuế cho tháng cuối năm và báo cáo thuế quý 4 .

– Lập báo cáo quyết toán thuế TNCN năm.

– Lập báo cáo Quyết toán thuế TNDN năm.

– Kiểm kê quỹ, kiểm kê kho hàng và tài sản, đối chiếu công nợ.

– Lên sổ kế toán, đối chiếu sổ chi tiết và sổ tổng hợp.

– Lập Báo cáo tài chính năm gồm: Bảng Cân đối Kế toán. Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh. Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ.

– Thuyết minh Báo cáo Tài chính. Bảng Cân đối số phát sinh Tài khoản.

– In sổ sách, chứng từ kế toán và trình ký các sổ sách chứng từ đó.

– Lưu trữ các chứng từ và số sách.

Để trở thành một người kế toán giỏi, yêu cầu bắt buộc bạn phải nắm vững chuyên môn. Ngoài ra, những văn bản thuế liên quan và các chuẩn mực kế toán bạn phải nắm rõ và liên tục cập nhật những văn bản bổ sung, sửa đổi của Nhà nước.

IV. Các cấp bậc của nghề kế toán

Kế toán là một bộ phận quan trọng mà bất kỳ tổ chức, doanh nghiệp nào cũng cần đến. Vì vậy cơ hội việc làm cho nghề kế toán rất rộng mở. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành kế toán, bạn có thể ứng tuyển vào các vị trí như kế toán viên, kiểm toán viên, kê khai thuế, chuyên viên tư vấn tài chính,…

Bạn có thể làm việc tại các doanh nghiệp tư nhân hoặc cả các đơn vị thuộc quyền quản lý của nhà nước. Hầu hết trong các doanh nghiệp, kế toán sẽ có các cấp bậc như sau:

1. Kế toán viên

Sau khi tốt nghiệp, các bạn có thể ứng tuyển vào các bộ phận kế toán của các công ty, doanh nghiệp. Ở giai đoạn này, vì còn thiếu kinh nghiệm và trình độ chuyên môn còn yếu nên đảm nhiệm ở một mảng nhất định như kế toán kho, kế toán thanh toán,… sẽ là lựa chọn phù hợp cho bạn. Bạn có thể tham gia thêm các khóa học nghiệp vụ kế toán nâng cao để bổ trợ thêm kiến thức cho mình.

2. Kế toán tổng hợp

Kế toán tổng hợp là công việc lưu trữ (dưới hình thức ghi chép, tập hợp cất giữ chứng từ) và phản ánh một cách tổng quát trên các tài khoản, sổ kế toán và báo cáo tài chính theo các chỉ tiêu giá trị của doanh nghiệp.

Ở cấp bậc này bạn đã có kinh nghiệm làm việc từ 2 đến 3 năm, có trình độ chuyên môn vững vàng, có khả năng tổng hợp bao quát các hoạt động kế toán của doanh nghiệp, có thể phối hợp số liệu từ các bộ phận để lập ra báo cáo tài chính.

3. Kế toán trưởng

Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ phận kế toán nói chung của một doanh nghiệp, là người hướng dẫn, chỉ đạo công việc của các kiểm toán viên sao cho hợp lý nhất và làm nhiệm vụ tham mưu cho ban lãnh đạo về tài chính, kế toán của doanh nghiệp. Đây có thể được coi là vị trí cao nhất của một người làm nghề kế toán.

V. Tố chất cần có của kế toán viên

Bạn nên biết rằng, kế toán là một khâu quan trọng trong doanh nghiệp, bởi kế toán là nơi hiểu rõ nhất và nơi chỉ ra được tình hình “sức khỏe” của doanh nghiệp. Vậy một kế toán chuyên nghiệp cần có những phẩm chất, kỹ năng sau:

1. Trung thực

Một công việc liên quan đến chi phí, lợi nhuận, hay chính là khoản tiền lương của doanh nghiệp thì vấn đề trung thực luôn được đặt lên hàng đầu. Kế toán viên không chỉ trung thực với tất cả mọi người mà còn với chính bản thân mình.

Người kế toán cần phản ánh đúng những thông tin, phản ánh đúng nội dung của hoạt động kinh tế phát sinh. Chỉ những thông tin như vậy với giúp ích cho các nhà quản lý, các nhà đầu tư, khách hàng cúng như chính doanh nghiệp.

2. Chăm chỉ, cẩn thận, tỉ mỉ

Chăm chỉ là đức tính này hầu hết nghề nghiệp nào cũng cần có nhưng khi bạn là một nhân viên kế toán thì dường như yêu cầu trên được đòi hỏi nhiều hơn. Kế toán hàng ngày phải đối mặt với những con số, chứng từ, đòi hỏi bạn phải phân loại và phản ánh bằng những bút toán hợp lý. Những sai sót có thể làm sai lệch cả hệ thống, thông tin kế toán trở nên kém tin cậy, gây những hậu quả khó lường cho doanh nghiệp.

Do đó, những thông tin mà kế toán đem lại phải phản ánh đúng nội dung hoạt động kinh tế phát sinh. Chỉ khi cẩn thận, tỉ mỉ thì mới tạo ra những thông tin trung thực, tin cậy, mới có giá trị với nhà đầu tư, đối tác; giúp người quản trị đưa ra những quyết định đúng về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

3. Yêu thích những con số

Một nhân viên kế toán cần phải yêu thích những dãy số. Là nhân viên kế toán, bạn làm việc với các con số ngày này qua ngày khác. Là người yêu thích con số, bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc khi làm cho những con số trở nên có giá trị, biến chúng trở thành những con số “biết nói” với những người quan tâm.

Sự cố gắng không thể thay thế được niềm đam mê. Vì vậy, nếu muốn trở thành một kế toán viên giỏi, trước hết bạn phải là người yêu thích những số thì mới đem lại cho bạn những hứng thú trong công việc.

4. Năng động, sáng tạo

Những công việc bạn làm hằng ngày có thể giống nhau nhưng những nghiệp vụ kinh tế phát sinh thì không vậy. Là một nhân viên kế toán chuyên nghiệp, bạn sẽ không chỉ quan tâm đến các sự kiện kinh tế, tài chính xảy ra với doanh nghiệp mình mà còn thông tin về những thay đổi của nền kinh tế, xu hướng diễn biến tương lại.

Sự nhạy bén của bạn trước dòng chảy thông tin kinh tế, tài chính đầy biến động sẽ giúp bạn không phải lúng túng trước những biến động. Đồng thời, cũng có thể tạo cơ hội cho doanh nghiệp của bạn trong nền kinh tế cạnh tranh ngày càng gay gắt.

5. Khả năng phân tích, tổng hợp số liệu

Công việc kế toán đòi hỏi bạn phải tổng hợp số liệu, lập các báo cáo cần thiết cho doanh nghiệp. Do đó, bạn cần có khả năng quan sát, phân tích để lập các báo cáo xúc tích với sự tin cậy cao, giúp nhà quản trị hiểu rõ tình hình hoạt động của doanh nghiệp.

6. Kỹ năng tin học văn phòng, trình độ ngoại ngữ

Có thể bạn vẫn nghĩ kế toán phải là người giỏi toán, điều này đối với kế toán là không thừa nhưng không phải là điều kiện tiên quyết đối với nghề kế toán. Bởi các phép tính trong kế toán không quá phức tạp, công việc kế toán hiện nay đều được hỗ trợ thiết bị, máy tính để làm việc.

Vì vậy, bạn cần trang bị cho mình kỹ năng sử dụng vi tính, thông thạo các phần mềm văn phòng thông dụng (Excel, Word, …), kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán để đáp ứng được công việc khi bạn trở thành một kế toán cho một doanh nghiệp nào đó.

Trong xu hướng hội nhập, kỹ năng tiếng Anh trở nên cấp thiết trong đó có nghề kế toán, bởi chắc chắn trong công việc bạn sẽ phải tiếp xúc với các tài liệu, khách hàng nước ngoài. Đó là chưa kể, trình độ tiếng Anh của bạn phải tốt khi bạn làm việc cho các công ty có vốn đầu tư nước ngoài.

7. Kỹ năng chịu áp lực công việc, biết cách quản lý thời gian

Làm việc với những con số, chứng từ, sổ sách luôn đặt kế toán trình tình trạng căng thẳng nhất là các thời điểm cuối năm, kiểm toán, quyết toán thuế. Sự bình tĩnh để giải quyết vấn đề của bạn trong những trường hợp này là rất quan trọng.

Do đó, bạn cần phải có kế hoạch chủ động trong công việc, những nghiệp vụ phát sinh phải kiểm tra, xử lý dứt điểm, không nên để dồn công việc vào cuối tháng, cuối năm. Ban phải biết cách sắp xếp thời gian hợp lý để có thể hoàn thành công việc đúng tiến độ, yêu cầu của doanh nghiệp.